Osiedle im. Karola Lipińskiego
liczba budynków – 21
liczba mieszkań – 1902
szacunkowa liczba mieszkańców – 3500
kierownik administracji – Ewa Dunikowska
W południowej części Czechowa, między ulicami Smorawińskiego, Północną a aleją Kompozytorów Polskich znajduje się osiedle im. Karola Lipińskiego (1790-1861), znakomitego skrzypka i kompozytora, urodzonego w Radzyniu, rywalizującego o pierwszeństwo z Paganinim, równie zdolnym kompozytorem.
Osiedle zajmuje 35 ha i terytorialnie należy do największych na Czechowie. Na tereny zielone przeznaczono aż 11 ha. Zaprojektowali je znani z osiedli St. Moniuszki oraz H. Wieniawskiego, małżonkowie Rita i Tadeusz Nowakowscy.
I ponownie sięgnęli po typowy dla budownictwa lat 70-tych system OW-T: Oszczędnościowy – Wielkopłytowy – Typowy. Dawał on ogromne oszczędności czasowe w budowaniu, ale jednocześnie narzucał pewne ograniczenia– w szczególności, co do powierzchni i wysokości obiektów. Tak powstały wielosegmentowe budynki tzw. tasiemce o wysokości od 4 do 11 kondygnacji mieszkalnych i długości do 14 klatek. (zdj.2)
Pierwszym budynkiem oddanym do użytku w 1978 roku był blok przy ul. K. Lipińskiego 15, a ostatnim wieżowiec 3-klatkowy przy ul. K. Lipińskiego 21 w 1983 r. Wyjątkiem od wielkopłytowej reguły są 9-kondygnacyjne punktowce przy ulicy Oratoryjnej, zaprojektowane w technologii W-70 przez inż. Stanisława Machnika, projektanta późniejszego osiedla Karłowicza. Powstały one 14 lat po oddaniu do dyspozycji lokatorów pierwszego segmentowca przy ul. K. Lipińskiego.
W latach 1992-93 pod skrzydła administracyjne osiedla dołączyło 5 takich budynków (zdj.3), zlokalizowanych po drugiej stronie al. Kompozytorów Polskich razem z kompleksem 118 garaży W 2002 roku dobudowano jeszcze 2 kolejne garaże.
Zabudowę osiedla tworzy obecnie 21 budynków mieszkalnych. Tylko jeden z nich jest budynkiem niskim. Tak duża liczba wysokich budynków stwarza określone warunki funkcjonowania osiedla, które ma wszystko „naj…”: największą liczbę mieszkań (1902), a więc i powierzchni użytkowych mieszkań (104.587 m2), najwięcej wysokich klatek schodowych (69 na 107) a co za tym idzie – największą liczbę dźwigów skupioną na jednym osiedlu, nie tylko na Czechowie, ale i w mieście. Te liczby z kolei składają się na największe koszty związane z remontami dźwigów, które rygorystycznie określane są przez przepisy i organy kontrolne. W kategorii „naj” mieści się także jeden z większych sklepów ogólnospożywczych w zasobach SM Czechów, przy ul. Paganiniego 9, a także największe przychody z reklam wielkoformatowych, wiszących na ścianach wysokościowców widocznych od ulicy Lubomelskiej, które pomnażają zasoby finansowe konkretnej nieruchomości.
Jeśli chodzi o codzienne funkcjonowanie osiedla, jest ono właściwie samowystarczalne. Posiada przychodnię zdrowia, 2 przedszkola (prywatne i publiczne), 3 szkoły: Zespół Szkół z podstawówką nr 45 i liceum nr 14, wyposażony w boisko ORLIK, oraz artystyczną Szkołę Sztuki i Projektowania. Ponadto w środku osiedla znajduje się kościół z Parafią pw. Dobrego Pasterza prowadzoną przez księży Sercanów (ul. Radzyńska 3). Księża na terenie osiedla mają własny zakon, a ich obecność w przestrzeni społecznej przejawia się w prowadzeniu 2 świetlic – pierwszej dla dzieci z uboższych rodzin, drugiej – terapeutycznej, skupiającej osoby niepełnosprawne. W bezpośredniej bliskości osiedla, ale nie w jego zasobach znajdują się dostępne dla jego mieszkańców: pogotowie ratunkowe i specjalistyczna przychodnia zdrowia przy al. Kompozytorów Polskich. Zaletą osiedla jest też bezpośrednie sąsiedztwo śródmieścia, dokąd mieszkańcy najczęściej przemieszczają się pieszo. Wadę natomiast stanowi jego rozległość i odległości między przystankami komunikacji miejskiej a także brak apteki i poczty, co dla starszych ludzi jest dużym problemem. W ostatnim czasie pojawiły się paczkomaty 3 największych sieci dystrybucyjnych DHL, DPD i IN POST oraz sklep sieci STOKROTKA, które w dużym stopniu rekompensują dostępność towarów i usług oraz brak sklepów innych branży na osiedlu.
Od kilkunastu lat osiedle systematycznie zmienia wygląd estetyczny. Za sprawą remontów termomodernizacyjnych ścian oraz balkonów budynki zyskują nowe oblicze. Wymienione w latach 1996-2011 okna i instalacje elektryczne, wiatrołapy, docieplone stropodachy oraz sukcesywna wymiana oświetlenia i remonty dźwigów sprzyjają poprawie energooszczędności zasobów. Przeprowadzone w latach 2020-22 przebudowy sieci c.o. zasilającej połowę budynków osiedla poprawiły wydajność energetyczną.
Ku końcowi zmierza przebudowa instalacji gazowej z montażem liczników indywidualnych. Do realizacji pozostały jedynie 3 budynki. Bezpieczeństwu użytkowania tych instalacji sprzyjają także podjęte w ostatnich latach przez Zakład Gazowniczy zadania remontowe sieci na terenie osiedla.
Na osiedlu funkcjonuje 9 placów zabaw. W ostatnich latach, wobec zmniejszającej się liczby dzieci skonsolidowano place tak, aby w nieruchomości był jeden, ale za to dobrze wyposażony. Stare urządzenia zostały wymienione na nowe, spełniające obowiązujące normy w zakresie bezpieczeństwa.
Sukcesywnie rozbudowywane są altany śmietnikowe, które ze względu na wprowadzone przepisy obligujące mieszkańców do segregacji odpadów, muszą pomieścić większą liczbę pojemników. Osiedle tonie w zieleni, która oprócz tlenu daje ochłodę w upalne dni i wycisza hałas od otaczających z każdej strony osiedle arterii komunikacyjnych (zdj. 6).
